Φτέρη 2018
Φτέρη, η ξακουστή και πολυτραγουδισμένη! Η Φτέρη, θεωρητικά ήταν και είναι μία απ’ τις συνοικίες των Επινιανών, στην πραγματικότητα όμως, ήταν ένα πανέμορφο χωριό από μόνη της, με το δημοτικό της σχολείο, την εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, καφενεία, πλατείες κ.τ.λ. Οι γεροντότεροι απαριθμούν σήμερα ότι υπήρχαν περί τα σαράντα με πενήντα σπίτια στην Φτέρη μέχρι το 1960, πολλά από τα οποία ήταν πέτρινα και διώροφα με πολύ ωραία αισθητική. Επίσης πολλές βρύσες, πολλά νερά, νερόμυλοι, πολλά χωράφια ποτιστικά, πολλά δυσπρόσιτα αλλά και απέραντα λιβάδια και αμέτρητα βοσκοτόπια. Οι κύριες συνοικίες της Φτέρης ήταν ο Πλατανιάς, η πάνω Βλαχοπούλα, η κάτω Βλαχοπούλα, το Κοτρόνι, η Λαγκάδα, το Κυρίτσι, και η Τριβάλι.
Ο Πλατανιάς ήταν το κέντρο της Φτέρης. Η κεντρική πλατεία με το καφενείο, το τηλεφωνείο, το σχολείο και η εκκλησιά είναι τα μόνα κτίρια πού σώζονται μέχρι σήμερα. Στον Πλατανιά υπήρχαν ωραία διώροφα πέτρινα σπίτια όπως, του Λάμπρου Κουτρομάνου, του Κωνσταντίνου Κουτρομάνου, του Γιώργου Ταλάντζη, κ.τ.λ., κυρίως διέμεναν, οι Κουτρομαναίοι, οι Ταλαντζαίοι, οι Αναστασαίοι και οι Ζαρκαδαίοι. Ο Θωμάς Αναστασίου είχε το καφενείο στον Πλατανιά. Δυστυχώς σήμερα, απ’ όλα αυτά τα σπίτια ίσα που διακρίνονται μόνο κάποια χαλάσματα, που με τίποτα δεν θυμίζουν εκείνο το μέρος, την πάλαι ποτέ πολυκοσμία της γειτονιάς που διηγούνται οι γεροντότεροί μας.
Η κάτω και πάνω Βλαχοπούλα κατοικούνταν κυρίως από Κουτρομαναίους.
Στο Κοτρόνι με την ομώνυμη βρύση στο δρόμο για την Λαγκάδα, μένανε κυρίως οι Αρωνιαδαίοι και ο Σταύρος Κουτρομάνος.
Στη Λαγκάδα με τα πολλά νερά, είχαν τα σπίτια τους οι Αρωνιαδαίοι και ο Θόδωρος Αποστόλου.
Στο Κυρίτσι έμεναν κυρίως οι Ζαρκαδαίοι και είχαν πολύ καλό νερό απ’ την βρύση στην Γκούρα.
Στην Τριβάλι με τα πολλά νερά που καταλήγαν στο Τριβαλόρεμα, κατοικούσαν επίσης πολλοί Κουτρομαναίοι. Εκεί υπήρχε για πάρα πολλά χρόνια ο νερόμυλος του Χρήστου Κουτρομάνου. Η Τριβάλι είχε πάρα πολλά χωράφια, τα περισσότερα εκ των οποίων ήταν ποτιστικά.
Στην Φτέρη κυριαρχούν οι Κουτρομαναίοι. Είναι τόσα πολλά τα σόγια των Κουτρομαναίων, ώστε να υπάρχουν πολλά ‘’νταμάρια’’ Κουτρομαναίων που δεν έχουν συγγενικές ρίζες μεταξύ τους και ας έχουν το ίδιο επίθετο. Μέχρι και παντρεμένα ζευγάρια απαντώνται, όπου και ο άντρας και η γυναίκα έχουν επίθετο Κουτρομάνου. Τα περισσότερα σόγια στα Επινιανά μας και όχι μόνο, έχουν τουλάχιστον από μια Κουτρομανοπούλα στο αίμα τους. Είναι ένα στοιχείο που αποδεικνύει ότι οι Κουτρομαναίοι, πρέπει να ζούνε στην περιοχή μας, για πάρα πολλά χρόνια, έτσι ώστε με τις πάρα πολλές γενιές που πέρασαν, χάθηκε και η συγγενική σχέση μεταξύ τους.
Η Φτέρη κατακλύζεται γύρω της από πολλές πανέμορφες βουνοκορφές και απόκρημνα κορφοβούνια. Οι κυριότερες και πιο γνωστές κορυφογραμμές είναι το πάνω και κάτω Καυκούλι, η Μελάγια 1.450μ, η Κρούνα 1.800μ, το Γιδόκαστρο 1.756μ. Η Φτέρη (ή Πυραμίδα), είναι η ψηλότερη με υψόμετρο 2.129 μ., η Πρατίνα 1.992μ, η Λούτσα 1.600μ, με την ομώνυμη ορεσίβια λίμνη που έχει όλον τον χρόνο νερό, η Λιάκουρα 2.043μ, ο Καλόγηρος 1.713μ. και ο Αετός 1.550μ. Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτές οι Φτεριώτικες βουνοκορφές είναι πασίγνωστες σε πάρα πολλούς ορειβατικούς συλλόγους. Κάθε χρόνο περπατιούνται μέχρι το Ντελιδήμι 2.163μ., η ψηλότερη κορυφή των Αγράφων, πάνω απ’ το Ασπρόρεμα, είναι χαρτογραφημένες και αγαπημένες πεζοπορίες για τους ορειβάτες από όλη την Ελλάδα και όχι μόνο.
Το πόσο σημαντική συνοικία ήταν η Φτέρη για το χωριό μας, εξηγείται στο ότι, η πρόσβαση απ’ τα Επινιανά για την Φτέρη, είχε τουλάχιστον τρείς διαφορετικές διαδρομές.
Η κεντρική διαδρομή για την Φτέρη ξεκινούσε, απ’ την κεντρική πλατεία των Επινανών, ανέβαινε μέσα από το δάσος (Κρί) πάνω απ’ το Χωριό και αριστερά μέχρι την Προύγκι, συνέχιζε ανεβαίνοντας μέχρι τα Πετράλωνα στην ράχη, μετά κατέβαινε μέχρι την Βρυσούλα στο σπίτι του Γιώργου Ζαρκαδούλα του Ιωάννη, συνέχιζε στο Διασελάκι στα κτήματα του Άγγελου Ζαρκάδα, κατέβαινε στο Ποτάμι στη γέφυρα, πέρναγε στο σπίτι του Κώστα Κουτρομάνου (Κωτσούλα), μετά ανηφόριζε για το Αμπελάκι στα κτήματα του Λάμπρου Κουτρομάνου, ανέβαινε μέχρι την Κουρομπλούλα – που υπήρχε το παλιό Νεκροταφείο της Φτέρης – και από εκεί πλέον, φαινόταν πανοραμικά μπροστά ο Πλατανιάς και συνέχιζε μέχρι την Εκκλησία. Η διαδρομή εκείνη την εποχή ήταν περίπου δυόμιση ώρες με τα πόδια.
Η δεύτερη διαδρομή ήταν απ’ την πλατεία δυτικά προς τον Αη Θανάση, εκεί έστριβε αριστερά στα κτήματα των Καπλαναίων και ανηφόριζε προς την Απιδιά μέχρι την Βρυσούλα στα κτήματα του Γιώργου Αβράμπου, στη συνέχεια πέρναγε απέναντι στο κεραμαριό (κεραμιδαριό) στα κτήματα των Αβραμπαίων, Τσακναίων και Καπλαναίων, μετά ανηφόριζε μέχρι την Απιδιά κάτω απ’ τα σπίτια των Αποστολαίων – οι οποίοι ήταν τσελιγκάδες με πάρα πολλά πρόβατα – συνέχιζε μέχρι την Μέρσια στην βρύση Λαβράκι κοντά στα σπίτια των Γαντζουδαίων (Κατσαντωναίων) και των Κουτρομαναίων, εκεί κατηφόριζε μέχρι το ρέμα, περνώντας το ρέμα ανηφόριζε ξανά μέχρι το εικόνισμα στο διάσελο, κατηφόριζε στα Προσήλια και διέσχιζε το Τριβαλόρεμα προς την Τριβάλι κάτω απ’ τα σπίτια των Κουτρομαναίων και απέναντι απ’ τα κτήματα των Κουτρομαναίων (Καταραχαίων), έβγαινε στη ‘’Ντχάλι’’ και πήγαινε αριστερά προς την Βλαχοπούλα. Αυτή η διαδρομή ήταν τρείς ώρες με τα πόδια.
Η τρίτη διαδρομή ήταν Επινιανά – Δροσέλα – Έλατος – Φουκαριάτσα – Ριζά – Σιλίστα – Αντώνη – Λούτσα – Σκάλα – γέφυρα – Σούρλο – Ταλαντζέικα – Πλατανιάς.
Από τις παραπάνω παλιές διαδρομές για την Φτέρη, σήμερα δυστυχώς δεν είναι καμία προσβάσιμη! Κάποια τμήματα αυτών των διαδρομών που χρησιμοποιούνται απ’ τους κτηνοτρόφους, ή τους κυνηγούς ή τους πεζοπόρους μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Ολοκληρωμένη καθαρή προσβάσιμη διαδρομή, ώστε να μπορεί κάποιος πεζοπόρος να την περπατήσει, δυστυχώς δεν υφίσταται! Μπορούν όμως να γίνουν προσπελάσιμες όλες οι διαδρομές, αρκεί να καθαριστούν τα μονοπάτια και να συντηρηθούν τα τμήματα που έχουν υποστεί ζημιές. Προϋπόθεση είναι η οργάνωση, το ενδιαφέρον, η συνεισφορά και η εθελοντική εργασία από όλους ή τους περισσότερους από εμάς τους Πιγγιανίτες και τους Φίλους των Επινιανών.
Να υπενθυμίσουμε ότι κάθε χρόνο στην Φτέρη, της Αγίας Παρασκευής γίνεται μεγάλο πανηγύρι και αξίζει κάποιος να παραβρεθεί, όχι μόνο γιατί θα περάσει πανέμορφα στο Φτεριώτικο γλέντι, αλλά θα ζήσει μια απερίγραπτη εμπειρία διαδρομής μέσα στα βουνά, τα οροπέδια, τα δάση και τις Φτεριώτικες βουνοκορφές!